အထူးရီေလတီဗတီသီအိုရီ (The Special Theory of Relativity)
---------------------------------------------------------------------------------
အထူး ရီေလတီဗတီ သီအုိရီ ရဲ ့ အဓိက အေျခခံအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ကေတာ့
(၁) ရူပေဗဒ ရဲ ့နိယာမေတြ ဟာ ဘယ္အေျခအေန မွာပဲေရာက္ေနေရာက္ေန တစ္သမတ္ ထဲ မေျပာင္းမလဲရွိေနရမယ္ ၊
(၂) အလင္းရဲ ့အလွ်င္ဟာ ဘယ္သူ ့အတြက္မဆို ဘယ္လိုတုိင္းတိုင္း တသတ္မတ္ ထဲ ကိန္းေသတစ္ခုအေနနဲ ့ရွိေနရမယ္ ။
Newton တင္မက Maxwell ရဲ ့ အလင္းဆိုင္ရာ သီအိုရီပါ
ထည့္ျပီးစဥ္းစားလိုက္တာပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီ သီအိုရီ ေလး ဟာ
ၾကည့္ရင္သာရိုးရွင္းျပီး ဘာမွမဟုတ္ဘူး ထင္ရေပမဲ့ တကယ္က အရမ္းကို နက္နဲ တဲ့
သီအိုရီျဖစ္ပါတယ္။ Einstein ဟာ ျဒပ္ထုတည္ျမဲမွဳ နိယာမ ( Law of
Conservation of Mass) နဲ ့စြမ္းအင္တည္ျမဲမွဳ နိယာမ ( Law of Conservation
of Energy ) ႏွစ္ခုကိုလဲေပါင္းစပ္ခဲ့ပါေသးတယ္ ။ ျဒပ္ထု ဟာလဲ စြမ္းအင္
ကိုေျပာင္းလဲႏိုင္သလို စြမ္းအင္ ဟာ လဲ ျဒပ္ထုအျဖစ္ေျပာင္းလဲႏိုင္ပါတယ္ လို
့ဆိုပါတယ္ ။ ဒါဟာ အထူး ရီေလတီဗတီ သီအိုရီ ကို အေျခခံထားတဲ့ သေဘာတရားပါ ။
အထူးေက်ာ္ၾကားလွတဲ့ E=mc^2 ဆိုတဲ့ ညီမွ်ျခင္း အရ မည္သည့္အရာကမွ်
အလင္းထက္ပိုျမန္ျမန္မသြားလာႏိုင္ ဆိုတဲ့ နိယာမ ၊ အလွ်င္ေၾကာင့္
အခ်ိန္ေျပာင္းလဲျခင္း တို ့ဟာ အထူးရီေလတီဗဒီ သီအိုရီ ရဲ ့ေနာက္ဆက္တြဲ ေတြ
ပဲေပါ့ ။ ဘာလုိ ့ အလင္းထက္ ျမန္ျမန္မသြားႏိုင္တာလဲကေတာ့ ရွင္းပါတယ္ ။
E=mc^2 အရ စြမ္းအင္ နဲ ့ ျဒပ္ထုမွာ တိက်တဲ့ ညီမွ်ခ်က္တစ္ခုရွိပါတယ္ ။
အရာ၀တၳဳတစ္ခု ဟာ အရွိန္မ်ားမ်ားနဲ ့သြားေလ သူ ့ရဲ ့ ျဒပ္ထု ဟာ
ပိုပိုၾကီးလာပါတယ္ ။ ဒါ ဟာ သာမန္ကၽြန္ေတာ္တို ့ေန ့စဥ္ သြားလာေနတဲ့ကား ၊
အဆံုးစြန္ဆံုး ဆိုရရင္ အသံထက္ျမန္တယ္ဆိုတဲ့ ဂ်က္ေလယဥ္ေတြမွာေတာင္
ဘာမွမသိသာပါဘူး ။ အလင္းအလ်င္္နား ကပ္လာေလေလ ျဒပ္ထုဟာတိုးလာေလေလျဖစ္ပီး
အလင္းရဲ ့အလွ်င္နဲ ့ခရီးသြားတဲ့အခါမွာက်ေတာ့ ခင္ဗ်ား ရဲ ့ျဒပ္ထု ဟာ အနႏၱ
(Infinity)
ျဖစ္သြားပါျပီ ။ ဒီလိုအနႏၱျဒပ္ထုကိုလိုက္ဖုိ ့ဆိုတာ
အနႏၱစြမ္းအင္ လိုအပ္ပါတယ္ ။ (E=mc^2 အရ ) ရူပေဗဒ မွာ အနႏၱဆိုတာ
အဓိပၸာယ္မရွိတဲ့ကိန္းပါ ။ အနႏၱစြမ္းအင္ ဆိုတာလဲ မရွိတဲ့အတြက္
မည္သည့္ျဒပ္ထုတစ္ခုရွိတဲ့ အရာမဆို အလင္းရဲ ့အလွ်င္ သို ့မဟုတ္ အလင္းရဲ
့အလွ်င္ထက္ပိုျမန္ျပီးမသြားႏိုင္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ။ အလင္း သို ့မဟုတ္ အလင္း
ကဲ့သို ့ေသာ ျဒပ္ထုမရွိေသာ (သို ့မဟုတ္) Intrinsic Mass= 0 ျဖစ္ေသာ (
အလြယ္အားျဖင့္ လ်စ္လ်ဴရွဳလို ့ရေလာက္ေအာင္ေသးငယ္ေသာအမွဳန္မ်ားလို
့မွတ္လိုက္ပါ ။ ) အရာမ်ားမွသာ အလင္းအလွ်င္ (c) နဲ ့ သြားလာႏိုင္ပါတယ္ ။
တြက္ခ်က္ပံုကို ပံုမွာျပထားပါတယ္ ။
ေလးဘက္တိုင္း
------------------
အထူး ရီေလတီဗတီ သီအိုရီ ရဲ ့ေနာက္တစ္ခ်က္ဟာ ဟင္းလင္းျပင္နဲ
့အခ်ိန္ကိုေပါင္းစဥ္းႏိုင္ခဲ့တာပါ ။ ေလးဘက္တိုင္းဆိုတာ အတိုင္းေလးခု ရွိတဲ့
က်ေတာ္တုိ ့ရဲ ့အာကာသ ပါ ။ အလ်ား , အနံ , အျမင့္ အျပင္
Einstein ဟာ အခ်ိန္ကို ပါထဲ့သြင္းျပီး ေလးဘက္တုိင္းလုပ္ခဲ့ပါတယ္ ။
A လမ္း န
့ဲ B လမ္း ဆံု က C tower ရဲ ့ ေလးလႊာ မွာ ညေန ေလးနာရီ ေတြ ့ရေအာင္ လို
့ကၽြန္ေတာ္ က ေျပာလိုက္တယ္ဆိုပါေတာ့ ။ A လမ္းဆိုတာက x , B လမ္း ဆိုတာက y ,
ေလးလႊာဆိုတာက z ျဖစ္ျပီး ညေနေလးနာရီ ဆိုတာ က ေတာ့ time လို ့ေခါ ္တဲ့
အခ်ိန္ ပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ေလးဘက္တိုင္းမွာ x,y,z သည္ တည္ေနရာ (Space) ကို
ေဖာ္ျပလို ့ တည္ေနရာျပ အတိုင္း မ်ား (Spatial Dimensions) လို ့ေခါ ္ျပီး
time ကေတာ့ အခ်ိန္ကို ညႊန္းတဲ့ Dimension ျဖစ္လို ့ အခ်ိန္ျပအတိုင္း (Time
Dimension) လို ့သတ္မွတ္ပါတယ္ ။ စုေပါင္းျပီးေတာ့ Space-time Dimensions,
အခ်ိန္-ဟင္းလင္းျပင္ ျပအတိုင္းမ်ား လို ့လဲေခါ ္ပါတယ္ ။
-------------------------------------------------------------------------
~Thaw Zin Htun ( Curiosity Science Magazine )
(အပိုင္း ၅ မွာ အထူးရီေလတီဗတီ အရ အခ်ိန္သည္လဲႏွိဳင္းရျဖစ္ပံု အေၾကာင္း ဆက္လက္ဖတ္ရွဳႏိုင္ပါတယ္ ။ )
References :
-Hawking, S. (1996). The illustrated A Brief History of Time (Updated and expanded ed.). New York: Bantam Books.
-Hawking, S. (2001). The universe in a nutshell. New York: Bantam Books
No comments:
Post a Comment